Bobby Womack is niet meer... Hij inspireerde me twee jaar geleden tot dit stukje:
Weekendje Brussel
De zon doet haar best om door te breken, af en toe lukt het. Ik wandel in de Pradostraat in Molenbeek. Verkopers prijzen hun olijven aan, vrouwen met hoofddoeken zijn aan de kraampjes op zoek naar kleding tussen de stapels stof en linnen.
Zaterdagmiddag
Ik ben hier met Hassan Rahali, reportagemaker voor arabesk.tv en hij organiseert met z’n vereniging Averoës vaak buurtactiviteiten in Molenbeek.
De mensen op straat reageren eerst wat argwanend op onze camera. “Is het weer om Molenbeek als de Bronx van Brussel voor te stellen?”, roept een man geagiteerd. “Doe die camera weg!”
Even verderop aan de Gentsesteenweg horen we heel andere geluiden. Veel mensen in St-Jans-Molenbeek zijn het de problemen beu: de rellen, de schietpartijen, de steekpartijen. De meerderheid van de kleurrijke inwoners heeft geen boodschap aan de extremistische ideeën van Sharia4Belgium. ‘Een clown in een djellaba’ hoor je van de oudere bevolking. Het zijn niet mijn woorden.
Het is alweer enkele maanden dat ik aan de Gentsesteenweg in Molenbeek woon. Een beetje tot verwondering van enkele vrienden, die meteen de vergelijking maakten met Harlem, New York, waar ik ook een tijd vertoefde. Zo vergeleek ook Burgemeester Thielemans enkele weken geleden in de krant De Standaard Brussel en New York met elkaar: ‘dat daar ook wel een iets misloopt…”
Het is aangenaam wonen in New York, soms aangenamer dan in Brussel
De stad en dus ook mijn oude wijk Harlem, die ooit geteisterd werden door drugs en geweld, zijn er in de voorbije jaren in geslaagd een leefbare gemeenschap te worden waar ademruimte is, waar je niet naar uit de stad wil trekken, omdat je voortdurend wil wegrennen van criminaliteit en een verloren generatie.
Across 110th Street,
Pimps trying to catch a woman that’s weak
Across 110th Street,
Pushers won’t let the junkie go free.
Across 110th Street,
Woman trying to catch a trick on the street.
Across 110th Street,
You can find it all in the street.
Bobby Womack zong het ooit zo treffend. Maar Harlem is dus veranderd, al is het net een beetje later dan downtown Manhattan. Maar in de straten waar vroeger vervallen flatgebouwen en verlaten loodsen het stadsbeeld sierden, zie je vandaag jonge gezinnen met kinderwagens rondlopen. Koppels nemen hun intrek in gerenoveerde appartementen. Loodsen worden hippe loften, vuile voetpaden worden breden wandellanen waar blank en zwart flaneren. Al moet de buurt oppassen dat de Afro-Amerikaanse gemeenschap de almaar duurder wordende huurprijzen kan blijven betalen.
Uitdaging
Maar ziet u het al in Brussel? En dan niet alleen aan het einde van de Dansaertstraat waar die overgaat in Molenbeek, maar over de hele laan?
Niet alles in Harlem in rozengeur. Er zijn nog steeds stadsbendes, drugs en dodelijke schietpartijen. Maar je krijgt er het gevoel dat het vooruit gaat, dat je er kan ademen en geen toevallige voorbijganger hoeft te zijn, zoals zovelen in Brussel.
St-Jans-Molenbeek en bij uitbreiding heel Brussel staan voor dezelfde uitdaging. Eerst op het vlak van de samenleving. Het is teveel ‘Wij’ en ‘Zij’.
“Allochtone jongeren voelen zich vaak misbegrepen en hangen rond omdat ze niets beter te doen hebben. Het integratiebeleid heeft op sommige vlakken gefaald, maar als er rellen uitbreken, dan hebben we het niet meer over integratie. Dan kunnen we zeggen dat het samenlevingsbeleid heeft gefaald, want veel van die jongeren zijn geboren als Belg”, zegt Hassan.
Maar er is een beetje goed nieuws: de jongerenwerkloosheid is met 14.214 werkzoekenden lichtjes gedaald t.o.v. vorig jaar. Wie weet waar hij voor staat en naartoe wil in het leven, hoeft niet altijd nutteloos rond te hangen op straat. Maar je moet ook de kans krijgen, net als ze durven grijpen.
Zondagmiddag
Maar de Brusselse straten moeten ook weer leefbaarder worden. Daar zijn we zondag nog maar eens aan herinnerd tijdens ‘Pic Nic The Streets’, een ludieke picknick aan de beurs.
De mobiliteit in Brussel is een catastrofe. Zo heeft het jaren geduurd om twee straatjes aan de Oude Graanmarkt verkeersvrij te maken. Het terras aan de Markten is één van de mooiste in Brussel. Twee straatjes van amper 50 meter zonder auto’s… Hoe vaak hebben we niet gevloekt als onze gesprekken weer eens werden onderbroken door het geluid van optrekkende auto’s. Iets wat in Gent en Antwerpen een evidentie lijkt, is in Brussel een jarenlang gevecht. Hoe wil je jonge gezinnen met kinderen naar de stad lokken -en er vooral houden- als je ze geen ademruimte geeft?
Maar er is meer dan een verkeersvrij caféterras.
Als u wel eens met de auto komt, dan weet u dat u dat vooral niet moet doen op een weekdag, of erger nog tijdens de spits. Ooit al eens van de basiliek van Koekelberg naar de Wetstraat gereden? Dan weet u het wel…
Een stad zonder verkeer en getoeter zal nooit bestaan, maar er moet iets zijn dat een aangename middelmaat is.
Terug naar de picknick aan de beurs. De actievoerders willen onder meer dat het beursplein weer verkeersvrij wordt, zodat je er op een bankje kan zitten. Zodat kinderen er kunnen spelen en je er kan fietsen of wandelen zonder je zorgen te maken dat je wordt omvergereden.
Nu is je personal space er soms zo klein wordt door het voortdurende geraas van Koning Auto, dat het onbehaaglijk wordt. En dat op meerdere plaatsen in de stad.
Burgemeester Thielemans heeft al laten weten dat hij de picknick aan de beurs steunt. In niet onverdachte tijden voor de gemeenteraadsverkiezingen zou je zoiets sympathiek kunnen vinden. Het is alvast fijn om weten en het geeft hoop. Maar zoals filosoof en initiatiefnemer Philippe Van Parijs het zei: “Laat Thielemans bewijzen dat hij onze actie charmant vindt. Mobiliteitsstudies hebben jaren geleden al uitgewezen dat deze omgeving beter verkeersvrij zou zijn. Het is tijd voor actie”.
Het ontbreekt Brussel aan lef en moed. De hoofdstad van Europa is op veel vlakken een gemiste kans, terwijl de mogelijkheden er voor het grijpen liggen.
Een verhaal van veel willen, maar niet kunnen. Laat de Baronnen het Licht zien en een voorbeeld nemen aan steden als Amsterdan, New York, … of dichter bij huis: Antwerpen en Gent.
Wie zei daar ook weer iets over één burgemeester voor het hele Brusselse Gewest. Stel je voor zeg…
verscheen ook op deredactie.be